Aart Terpstra - Ton Schuringa

     0   


          MIGRATIE

     5   Het leven van de Homo sapiens in Afrika
          Van drie- tot ruim tweehonderdduizend jaar geleden
          (dus zeg maar ongeveer ten tijde van het Riss-Glaciaal)
          Was nog op steeds dezelfde dingen toegesneden
          En dus hetzelfde sedert tientallen millennia

     5   Het land was door de ijstijd koeler en ook droog en kaal
          Door vele stormen was het verre van arcadisch
          Het leven was nog steeds op jacht en rapen gebaseerd
          En als gevolg daarvan uit nood nog steeds nomadisch
          De mens beschouwde dat steeds meer als minder optimaal

     5   Ze hadden toch het liefst op slechts één plaats gebivakkeerd
          Een permanente plek met wild en vegetatie
          Want vuursteenhoudend kalkgesteente vond je maar sporadisch
          Maar wild was altijd onderhevig aan migratie
          En knollen waren altijd in een mum geconsumeerd

     9   Gereedschap moest ontzettend vaak gerepareerd
          Wanneer je reisde had je daarvoor weinig tijd
          En verder was het met die kinderen onhandig
          Want onderweg zijn, dat betekende vaak strijd
          De meeste stammen waren onderling vijandig
          Als concurrenten voor dezelfde voedselbron
          En al die kleintjes werden steeds meer onzelfstandig
          Dus moest er altijd voor de vechtpartij begon
          Ad hoc een kinderopvang worden gecreëerd

     6   De Homo sapiens was een succesvol wezen
          Maar dat was anderzijds ook wel een ongeluk
          Want hij ervoer van alle kanten voedseldruk
          Waaruit van lieverlee zoveel conflicten rezen
          Dat wetenschappers in de antropogenese
          Dit duiden met de term 'environmental buck'

     4   Elk ander species zou zo zijn weggekwijnd
          Toch bleef de Homo sapiens fier overeind
          Hij wist zijn areaal voortdurend te vergroten
          Omdat hij relatief veel beter was bebreind

     4   Het zijn natuurlijk bloederige anecdoten
          Er is een hele genenpool bij ingeschoten
          Want alle mensensoorten werden uitgemoord
          En zo werd langzaamaan steeds meer gebied ontsloten

     6   De hele wereld maakte zogezegd ruim baan
          Ik zeg 'ruim baan', maar dat is niet het juiste woord
          Ze trokken door de smalle slenken, richting noord
          Ooit kwam, heel lang geleden, Lucy daar vandaan
          Tot aan het Midden-Oosten trok de karavaan
          (de Rode Zee lag droog, een soort van Europoort).

     2  

     2  

          VUUR

     9   U krijgt misschien de indruk uit het bovenstaande
          Dat die migratie meer een soort van veldtocht was
          Niet dus, en daarvoor was een hele goede reden
          Ze kenden geen gebreide trui of overjas
          In hun constante, warme weersomstandigheden
          Maar in Europa was het toen nog stervenskoud
          Een ijskap die het halve continent bekleedde
          Daar was de Homo sapiens niet op gebouwd
          En ook mentaal nog niet ontwikkeld dienaangaande

     4   Het Riss-Glaciaal trok zich wel langzaamaan terug
          Maar geologische processen gaan nooit vlug
          Een spreekwoord uit die tijd: 'komt kou, komt tijd, komt vuur'
          (of zo u wilt: "Ghrebrrodhebrridhebrradhebrrugh")

     8   Legt onbarmhartig alle zwakke plekken neer
          Want dit profetische verlangen geeft mooi weer
          Hoe vuur nog niet gepromoveerd was tot cultuur
          En dat een kille, noordelijke atmosfeer
          (waarin het weer kon omslaan, soms van uur tot uur)
          In feite werkte als een niet te slechten muur
          En dat om nog eens te benadrukken hoezeer
          Dit toch processen zijn van hele lange duur

     9   De Homo sapiens was wel met vuur bekend
          Maar als natuurverschijnsel, onbegrensd en puur
          Een fenomeen waarvoor je heel hard weg moest rennen
          Wanneer het langskwam maakte het je leven zuur
          Het was een onvoorspelbaar ding en niet te plannen
          Dan zat je lekker knollenschrappend in het zand
          En was het vuur bijvoorbeeld nergens te bekennen
          En een moment daarna had je je rug verbrand
          Omdat je veel en veel te laat was weggerend

     5   Toch was het vreemd dat Homo sapiens geen vuur bezat
          Een brand ontstond wel eens tijdens het stenenslijpen
          Zo'n vuurtje greep dan veelal in een oogwenk om zich heen
          Maar wat de vroege mens nog nét niet kon begrijpen
          Was dat het klein bleef als het lege ruimte om zich had

          GOED EN KWAAD

     4   Er was een diepliggend probleem waarom niet één
          Cultuur het vuur bezat, en dat was psychogeen:
          Er groeiden vragen over liefde versus haat
          Terwijl daarnaast een religieus besef verscheen

     9   Wij zeiden eerder al dat het matriarchaat
          Structuurprofiel was van de samenlevingsvorm
          En daarin stond centraal de schepping van het leven
          Dus waren vrouwen (en ook bomen, red.) de norm
          Zij werden daarmee tot het hoogste Goed verheven:
          Datgene waar het nieuwe leven uit ontsproot
          Maar vuur was altijd door een nare lucht omgeven
          Want vuur verstikte, en het zaaide angst en dood
          En daarom personifieerde dat het Kwaad

     3   Het vuur fungeerde als een demarcatielijn
          En dat is dom, want in zo'n bar en boos klimaat
          Zou vuur een goddelijke zegen moeten zijn.