BRAND MEESTER

     9   Bhahalh's reactie is aanvankelijk verschrikt
          Want vuur staat bij zijn volk symbool voor al het kwade
          Maar deze braambos groeit behoorlijk solitair
          Waardoor de vuurhaard de omgeving niet kan schaden
          Dat stelt gerust, en Bhahalh krijgt zowaar wat flair
          Met kloppend hart plaatst hij zich tegen zijn cultuur
          Want met instinct, of inzicht, van een visionair
          Gooit hij wat losgewaaide takken op het vuur
          Waarna hij zich behaaglijk naar de warmte schikt

     7   Hij houdt de hele nacht zijn braambosvuur in stand
          Maar er ontstaat onder zijn volk grote commotie
          Het duurt niet lang of priesteres Alhseliah
          Komt met haar helpsters bij hem langs en neemt daar notie
          Van Bhahalh's kijk op de thermodynamica
          Hij rekent niet op complimentjes of devotie
          Maar ook niet op verbanning uit zijn vaderland

     5   Toch moet hij weg, een klein deel van het volk gaat met hem mee
          Ze moeten zien te overleven in de wouden
          Een onbekende biotoop, dat is altijd riskant
          Gelukkig zijn ze nu gewapend tegen koude
          Want zonder warmtebron zit je daar echt in de puree.

          EUROPA

     6   Wij laten Bhahalh gaan, hij moet dat toch zelf doen
          En maken even weer een sprong in het verhaal
          Wij komen bij het Riss/Würm-Interglaciaal
          Het is een prille ochtend in het voorseizoen
          Het beekdal is een bloemenzee, het woud is groen
          Een zachte lentedag in het Neanderthal

     6   De stemming rond het smeulend kampvuur is gewijd
          Er wordt door een der vrouwen zacht hardop gesproken
          De dode man wordt daarbij ritueel beroken
          En dan wordt haar urine over hem verspreid
          Zo zal haar geur hem vergezellen voor altijd
          En blijft hun onderlinge vriendschap ongebroken

     5   Voorzichtig leggen ze het lichaam in een diepe kuil
          Vervolgens storten ze de kuil weer vol met aarde
          Het lijkt erop alsof het ene vrouwtje even schreit
          Hoewel je dat slecht zien kan door de bakkebaarden
          Jawel, we horen toch een zacht en klagelijk gehuil

     9   Het is een kleine en gedrongen mensensoort
          Ze lopen wat voorover met hun zware botten
          En zijn volkomen aan een ijstijd aangepast
          Hier in Europa leven ze vooral in grotten
          Ze zijn van huis uit niet echt zwervers, maar honkvast
          Woonachtig hier al sinds het Mindel-Glaciaal
          Zijn zij geweldloos en hun buren nooit tot last
          Daarbij stelt hun religie ook de vrouw centraal
          Zij kennen nog geen schrift, maar wel gesproken woord

     3   Neanderthalers jagen vrijwel alle dieren
          De holenbeer, onager, eland, om het even
          Ze eten veel zoetwatervis uit de rivieren

     3   De mammoetjacht, daar worden krachten voor verenigd
          Het dier wordt in een afgedekte kuil gedreven
          En daarna door de hele jagersgroep gestenigd

     4   Ze leven afgescheiden in familiegroepen
          Die vaak elkaar tegen de avond luid beroepen
          Want voor begrafenissen of de mammoetjacht
          Formeren zij kortstondig soms enorme troepen

          GRAFRITUEEL

     4   Brhunhylhde heeft zojuist haar partner weggebracht
          Khuhrt was een sterke man geweest, maar toch ook zacht
          Al kon hij wel eens van een ander vrouwtje snoepen
          Hij vlooide toch uiteindelijk alleen haar vacht

     6   Brhunhylhde schuifelt in de richting van de vuren
          De vrouwen drommen allen teder om haar heen
          Zo voelt ze zich die ogenblikken niet alleen
          Ze is verkleumd geraakt tijdens de procedure
          Het zijn, zo 's ochtends vroeg, nog aardig kille uren
          Haar vacht is nat van dauw, urine en geween

     1  

     2  

     8   De hele dag blijven de vrouwen bij elkaar
          En doen als groep de dagelijkse werkzaamheden
          Ze praten met Brhunhylhde en ze troosten haar
          En het geritualiseerde repertoire
          Verhaalt van Khurht en zijn heroïsche verleden
          Hij wordt met terugwerkende kracht alsnog aanbeden
          En ook al is het dan volstrekt inwisselbaar
          Het doet bij haar toch een berusting binnentreden

     4   Laat in de middag bij het eerste schemeruur
          Zitten de vrouwen met zijn allen rond het vuur
          De oudste leden van de groep nemen het woord
          En onderhouden hen met hun declamatuur

     7   Neanderthalers zijn verhalend ingesteld
          Vanuit een diepgewortelde verteltraditie
          Ze zijn hier al zo'n honderdtachtigduizend jaar
          En hun verleden staat centraal in de positie
          Van brede onderlinge-band-verbeteraar
          De schepping en historie van hun eigen soort
          Wordt via overlevering steeds weer verteld

     5   De oudste vrouw staat op en heft een soort van lofzang aan
          Dat gaat met monotone, keel-ontsproten klanken
          De vrouwen knikken, want zij hebben dit zo vaak gehoord
          Bhrunhylhde denkt aan Khurht en moet weer even janken
          Zij wordt getroost. De vrouw is in vervoering doorgegaan:

          LEGENDE

     6   In den beginne was er slechts het Grote Vuur
          Het Grote Vuur was het begin, het heette Khronkh
          De Grote Khronkh nam van zichzelf toen slechts één vonk
          En schiep daarmee het land, de zee en de natuur
          Het was perfect en lekker warm, maar op den duur
          Was het de Grote Khronkh, die ontevreden klonk:

     4   "Tot nu toe ging de schepping wel geheel naar wens
          Maar hiermee zit ik nog niet aan de bovengrens
          De wereld is mij te volmaakt en veel te puur
          Ik roer de soep eens lekker door en schep de mens"

     8   Hij nam een vonk en hup, er liepen mensen rond
          Hij gaf de lust tot drinken en de drang tot eten
          Hij gaf ze grote hersens en een grote mond
          En omdat hij dat laatste juist wel passend vond
          Was hij tevreden dat hij die niet was vergeten
          De mensen waren van nature toch secreten
          En juist wannneer hun grote waffel openstond
          Bereikten mensen de perfectie als proleten

     2  

     3   Maar Grote Khronkh was alweer snel teleurgesteld
          De schepping bleef zo tam, het kon hem maar niet raken
          Er moest weer wat gebeuren in het krachtenveld

     3   Hij deed het groots, een vonkenregen deze keer
          En daarmee leerde hij de mensen wapens maken
          Een goede opzet voor een staaltje wanbeheer

     7   De mens ging vlijtig met z'n vuursteen aan de slag
          En hij creëerde voor zijn vrouw een knollenkam
          De Grote Khronkh stond in verbijstering te kijken
          Er zat een structurele fout in het program
          Waardoor de saaiheid blijkbaar niet was te ontwijken
          Hij moest, helaas, op zoek gaan naar de hoofdoorzaken
          Kom, even flink zijn, aan het werk, geen zelfbeklag

     8   Er waren veel te weinig bronnen voor conflict
          Zo luidde na het onderzoek zijn diagnose
          Dus de belangen moesten worden opgekrikt
          En tegenstellingen extremer aangedikt
          Dus niet die misselijke hang naar symbiose
          Maar ruimte voor de wraakzucht en het liefdeloze
          Dat zelfs de sterkste drang naar vrede nog verstikt
          En daarvoor had hij een ultieme daad gekozen

     6   Twee vonken nam hij, en twee zoons creëerde hij
          De ene was heel lief, de ander was heel anders
          Khabulh en Bhaikhal werden felle tegenstanders
          Khabulh, de stoute, muntte uit in pesterij
          Wanneer hij uitviel naar zijn broer in razernij
          Dan reageerde Bhaikhal meestal met iets schranders

     7   Dat escaleerde soms zó, dat ze dan elkanders
          Gezicht verruïneerden met hun knollenkammen
          Maar na hun kindertijd, toen ze volwassen waren
          Hadden ze altijd nog hun kop onder de schrammen
          Ze waren voor de stam twee grote steunpilaren
          Maar samen tegelijkertijd catastrofaal
          Hun moeder Ghrrisha plengde heel wat waterlanders

     8   Die vele ruzies werden Bhaikhal haast fataal
          Khabulh oreerde al een tijd over een wapen
          Maar Bhaikhal stond natuurlijk weer diametraal
          Daar tegenover in verband met zijn moraal
          Toen had Khabulh heel stiekum -Bhaikalh lag te slapen-
          Een oude knollenkam in een scherp mes herschapen
          En bij een nieuw conflict zijn broeder bestiaal
          Diep in de buik verwond met twee enorme japen

     3   Maar Khronkh greep in, Bhaikalh ontliep zijn requiem
          Hij overleefde, maar hij moest wel aan de haal
          The place was duidelijk niet big genoeg for both of them

     1  

     6   Dus ging hij naar het noorden met zijn volgelingen
          Het kwam vaak voor dat hij het areaal betrad
          Van vreemde stammen die ze troffen op hun pad
          Er waren groepen die hem als een vriend ontvingen
          Waarvan de leden deels ook met hem verder gingen
          Waardoor hij op het laatst een aardig volk bezat

     5   Ze trokken door de slenken, naar het noorden, door El Gohr
          De ijstijd wachtte hen daar op met barre koude
          Maar Grote Khronkh gaf Bhaikhal de beschikking over vuur
          En over kennis van de Europese wouden
          Zij drongen vele eeuwen later tot het pakijs door

     2  

     7   Toen Bhaikhal stierf was hij zo'n dertienhonderd jaar
          Zijn volk bewoonde het gehele continent
          Hij stierf in alle rust in het Neanderthal
          Hij stierf als iedereen, hij kreeg geen monument
          Dat ging zo in het Mindel-Glaciaal
          Zijn lichaam werd teruggelegd in de natuur
          Zijn lijk verging en viel tot vuursteen uit elkaar.

     1  

     2  

     0   INTERMEZZO

     1  

          MAMMOET 'NEANDERTHAL'

     9   U maakt van tachtig kilo gerst een kasserol
          Die zet u tijdelijk apart in de garage
          Verwijder eerst zolang uw tafelbarbeque
          (voorzichtig met uw vingers bij de demontage!)
          Neem zestig kilo borststuk van een mammoetkoe
          En leg het zeven dagen in een smeulend vuur
          Voeg desgewenst abeelschors en kamille toe
          Verwijder zwarte korsten met salpeterzuur
          Serveer het vleesgerecht met versgeschrapte knol.