HIER DUS OOK EINDELIJK

     9   Het duurde alles bij elkaar drieduizend jaar
          Voordat de landbouw in Zuid-Limburg arriveerde
          De boeren vestigden zich op de lössplateaus
          Omdat dat meestal goede oogsten garandeerde
          Men liep natuurlijk toen nog grote risico’s
          Want a: de kennis was (hoe kan het ook) beperkt
          En b: het weer was af en toe nog hopeloos
          Terwijl het deltaplan nog niet was uitgewerkt
          De löss was vruchtbaar en lag lekker droog, vandaar

     4   De boeren maakten al opvallend keramiek
          (en ongetwijfeld tegenvallende muziek
          Zodat daar godzijdank geen noot van is bewaard)
          Met een voor ons wat achterhaalde methodiek

     3   De Lineaire Band-Keramische techniek
          Is tegelijk doelmatig en mystiek van aard
          Dat kun je zien aan de abstracte thematiek

     7   Waarin het aardewerk van toen werd gegraveerd
          Met name stippen, cirkels, roosters, zigzaglijnen
          Een sterke link dus met hun eetgewoonten, want
          U weet inmiddels waar die vormen door verschijnen
          Ik wijs u op een parallel in dit verband:
          Het sterk entoptische Esseense mozaïek
          Dat in een roes van paddo’s werd geconcipieerd.

     0   INTERMEZZO

          CARNAVALONISCHE SPRAAKVERWARRING

          refrein
     2   Alcavnar, Alcavnar, ik ben een beetje in de war
          Carnaval, Carnaval, ‘hips’ komt dat door de olcahal? (bis)

          couplet 1
     7   Zimrilim en Rim-sin waren overwonnen
          Hammurabi bond de beide schurken aan zijn zegekar
          Bijna was hij aan een lynchpartij begonnen
          Maar toen sprak godin der liefde, de bevallige Isjtar:
          “In de hemel is geen bier
          Daarom drinken wij het hier”
          En toen spoot er bier uit alle waterbronnen

          refrein

          couplet 2
     7   Even leek de pleuris uit te zijn gebroken
          Aan het hof van de verstokte drinker Assurbanipal
          De Chaldeeën hadden juist hun kans geroken
          En ze stonden met hun leger zwaar bewapend in de hal
          Maar toen kregen zij een vat
          Rijk gevuld met gerstenat
          En een warme vriendschap bleek te zijn ontloken

          refrein ad lib.

              Dé Babylonische carnavalshit van het jaar 599 v.C . ten tijde van het
              bewind van Nebukadnezar II . Het nummer stond 13 weken op 1.

     0   

          MANNEN ZIJN ANDERS

     5   De Lineaire Band-Keramische cultuur was dus
          De neolithische prelude hier te lande
          (realiseert u zich nogmaals dat dat niet impliceert
          Dat dit het hele land betrof, met dien verstande
          Dat deze pottenbakcultuur beperkt bleef tot de löss)

     3   Terwijl de vrouw als landarbeidster aan moest pakken
          Verloor de man zichzelf, volledig getroubleerd
          In metafysica omtrent het pottenbakken

     9   Het aardewerk was dus bij uitstek masculien
          En in de ogen van de mannen transcedent:
          Het leidend element in deze kleicultuur
          Maar door de vrouwen als zodanig niet (h)erkend
          Want potten hadden maar een korte levensduur
          De vette löss was niet zo makkelijk te bakken
          En mensen kenden in die tijd nog geen glazuur
          De scherven waren vaak te talrijk om te plakken
          (een plakker had een lage status bovendien)

     2  

     1  

     7   Het pottenbakken was een intensief gebeuren
          Dat veel gedrevenheid en persistentie vroeg
          Een grote tarwepot voor emmer of voor spelt
          Waarvan het maken soms een hele week besloeg
          Die hield het, eenmaal aan de afwas blootgesteld
          Beslist niet zelden na een dag al voor gezien
          Het brak je hart, en dan die vrouwen ook nog zeuren

     1  

     7   Hierdoor ontstond een (en dat was niet voor het eerst)
          Seksebepaalde antroposociale kloof
          De vrouw vond dat de man zijn tijd teveel verspilde
          ‘Te zelden practicus, te dikwijls filosoof’
          De man verschanste zich in sterk besloten gilden
          Waarin je op den duur steeds vaker kon bespeuren
          Dat ambachtswerk door ritueel werd overheerst

     6   De gilden werden langzaamaan heel dominant
          Het bleek dat volken van de laaggelegen gronden
          Ook meer en meer voor pottenbakken openstonden
          De Rössen oostelijk, en noordwaarts Swifterbant
          De Hazendonkcultuur ten westen, aan het strand
          En psilocybe werd op grote schaal verslonden

     2  

     9   Aanvankelijk was de verspreiding marginaal
          Want die culturen waren minder sedentair
          Zo’n leefgemeenschap was nog niet geheel agrarisch
          In feite was de landbouw meestentijds precair:
          De overstromingsrampen waren exemplarisch
          Niet zelden moest men zich verplaatsen per seizoen
          Daardoor bleef akkerbouw met name fragmentarisch
          En ook voor pottenbakkers was het niet te doen
          Want door dat reizen was de potbreuk kolossaal.

          EEN NIEUWE WIND

     3   Maar toen, rond 3500 jaar v.C.
          Verscheen er een cultuur, verfijnd en legendarisch
          En dat bracht snel een nieuwe lifestyle met zich mee

     1  

     7   Dit volk ging wonen op de zanderige gronden
          Die zich bevonden in het noorden van het land
          Een krachtig samenspel van handelaars en boeren
          De autochtonen (Rössenvolk en Swifterbant)
          Stonden perplex en lieten zich er uitbonjouren
          Het overviel ze zo, ze hadden geen idee
          Totdat ze tot hun knieën in de branding stonden

     6   De nieuwe boeren teelden linzen, vlas en graan
          En kenden de merites van de molensteen
          Je kon wel zeggen dat ze in het algemeen
          Al veel moderne kennis hadden opgedaan
          Die in Sumerische contreien was ontstaan
          En middels kooplui in ons werelddeel verscheen

     7   Ze hielden vee en kippen in aparte stallen
          En niet in huis, zoals de boeren van de löss
          Ze hadden al een duidelijke strategie
          Omtrent bemestingen en wisselteelt en dus
          Veel rijker oogsten dan de bandkeramici
          In feite waren zij in alles hun de baas
          In alles? Nee, er was hun toch iets opgevallen.

          DAT WILLEN WE OOK

     5   De keramiekers hadden dus die gilden opgericht
          Daar ging het meer om broederschap en blikverbreding
          Dan om het fabriceren van een competente vaas
          'Kijk, dat was nou een functionele tijdsbesteding!'
          Dus werd in Drenthe menig pottenbakkersclub gesticht

     2  

     3   Ze bouwden voor dit doel met zwerfsteen ateliers
          Die stenen hadden een ontzettend groot gewicht
          Zodat het leek of er een 'hunebed' verrees

     8   Tot dan toe maakten zij uitmuntend aardewerk
          Dat niet alleen heel duurzaam was, maar ook nog fraai
          Het had 'de parallelle lijn' als handelsmerk
          Waardoor het prachtig strak van vorm was en oersterk
          De bandkeramikus zou schamper zeggen: 'Taai,
          En strak? Noem jij het strak, mij best, noem ik het saai'
          Nee, Limburg was nog lang niet bij het bronstijdperk
          Maar Drenthe naderde de grote ommezwaai

     4   De Drentse hunebedcultuur was onderdeel
          Van een omvangrijk stamverband dat zich formeel
          Tot zelfs voorbij de Poolse wouden had verbreid
          Een krachtig handelsnetwerk was hier essentieel

     6   Want handel was de sleutel tot welvarendheid
          Je importeerde uit Boulogne zwarte kralen
          Die je vervolgens weer met barnsteen kon betalen
          Dat overvloedig langs de kustlijn lag verspreid
          En bijlen van superieure kwaliteit
          Die liet je simpelweg uit Denemarken halen

     7   De strakke eenvoud van het Drentse keramiek
          Verried absentie van het psychodelicum
          Dat juist het Limburgs vaatwerk zo mystificeerde
          De hunebedders voelden zelf het vacuüm
          Waarin hun terracotta-industrie verkeerde
          En dat betekende concreet dat overal
          Gezocht werd naar een deviante methodiek*.

     4   * N.B. De paddo’s werden hier niet gepromoot
          Daar de sjamaan hun dat uitdrukkelijk verbood
          Er vonden eens bij een vergiftigingsgeval
          Zes vrouwen en een tiental kinderen de dood.

          NIEUWE VORMEN

     8   De hulp kwam, min of meer, uit onverwachte hoek
          Van Alcavnar, een Zuid-Sumerische bankier
          Die handel dreef vanuit de koningsstad Uruk
          Hij bracht dat jaar de Lage Landen een bezoek
          En werd al snel voor Drenthe hofleverancier
          Van een beroemd product uit Ur (Tell Muqajir)
          Geen sterrenkunde, spijkerschrift of krentenkoek
          Het was een geestverruimend vocht: wit emmerbier

     1  

     8   Het pottenbakken kreeg er een dimensie bij
          De vormen werden door de alcohol onzeker
          De boeren wierpen zich stomdronken op de klei
          En draaiden potten van moderne makelij
          De voet massief, de schouder smal, de halslijn weker
          In Limburg kreeg het snel de spotnaam 'trechterbeker'
          Maar ook het lössvolk koos uiteindelijk partij
          Dat was de doodsteek voor de psilocybenkweker

     4   In Limburg leverde de koopman Al-Afar
          Egyptisch gerstebier na veel geharrewar
          Met zijn rivaal omtrent de biermarktheerschappij
          Hij sloot uiteindelijk een deal met Alcavnar

     6   Het bier verhoogde in het Maasdal het moreel
          En Al-Afar werd luid beproost tijdens het bakken
          (al bleek het baksel tot een klokvorm in te zakken)
          Zijn naam werd tot 'alaaf' verkort en informeel
          Leek ook het engelse 'eleven' (en zelfs 'ale'!)
          Zich linguïstisch van het stamwoord te vertakken

     7   De koosnaam 'pils' werd algemeen gebruikt voor bier
          En kijk, dat woordje 'Pilz' is Duits voor paddestoel
          Uit 'Alcavnar' ontstond, na ruil van consonanten
          Het anagram… enfin, u weet wat ik bedoel
          Niet heel veel later werd door Britse immigranten
          'Eleven' naar 'alaaf' teruggeassocieerd
          En daarom kennen wij een Raad van Elf alhier

     6   Het deed de antroposociale kloof geen goed
          Dat mannen zich tot gerstenat hadden bekeerd
          Ze werden, vaak totaal gedesoriënteerd,
          Bij thuiskomst door de vrouw gegeseld met de knoet
          Of door een boze vrouwengroep als Tenderfoot
          Somtijds geheel met pek en veren ingesmeerd

     6   Er kwam al snel een drankverbod door de sjamaan
          Die -door de vrouwenlobby onder druk gezet-
          Hiermee (voor even) zelf zijn hachje had gered
          Het pottenbakken moest weer thuis worden gedaan
          En wie het bier daarna nog steeds niet kon weerstaan
          Werd levend ingegraven in een hunebed.

          ONDERTUSSEN BIJ DE BUREN

     9   Vanuit het oosten kwam naast bier ook brons en ijzer
          Dat de beschaving in een stroomversnelling bracht
          Waarmee het hunebed ten grave werd gedragen
          En officieel de prehistorie afgevlagd
          Ons voorgeslacht behoorde daarmee tot de tragen
          Want elders was men al uitbundig in de weer
          Met sterrenkunde, spijkerschrift en ossenwagen
          De maatschappij evolueerde meer en meer
          Een groei van stam tot staat, en van sjamaan tot keizer

     4   En daarmee werd beschaving operationeel
          De basis is gelegd, dus kan hierbij formeel
          Het eerste boek der mensheid worden dichtgeslagen
          Ons wacht een groots verleden in het tweede deel.

     0   SLOT

          NAWOORD

     5   Al bijna twee miljoen jaar is de mens nu al op pad
          We zagen in dit deel hem traag evolueren
          Van wateraap tot drinkebroer; dat is de tussenstand
          Wij vinden dit wel een moment om te pauzeren
          En u heeft vast ook allemaal uw portie wel gehad

     1  

     3   Wat wilt u weten? Hoe het zit met Indo-China?
          Atlantis? India? Hittieten? De Levant?
          De Maya's? Babylon? Egypte? Jezus Mina!

     2   Dan moet u wachten tot het tweede deel verschijnt
          Dit boek is hierbij onontkoombaar aan het