LEDIGHEID

     7   Een Mesolithisch volk trok niet zoveel meer rond
          Het waren nog wel jagers en verzamelaars
          Maar zij verbleven meestal op dezelfde plek
          Alleen als het te koud werd en het eten schaars
          - zo schaars dat je kon spreken van acuut gebrek -
          Verlieten zij met tegenzin het zomerkamp
          Dat uit deels tenten en deels woningen bestond

     4   Een kamp was veelal aan het water gelieerd
          En daarbij meestal hoog op zand gesitueerd
          Dan bleef men bij een (nee, niet wéér een) waterramp
          In elk geval de meeste keren ongedeerd

     4   Zo'n woongemeenschap telde circa vijftig leden
          Die grote delen van de dag maar weinig deden
          Want ja, dat reizen nam geen tijd meer in beslag
          En tja, wat had je dan nog meer voor bezigheden?

     6   En toen ontstond er, wat je later ook in kringen
          Van sterk geabstineerde kloosterorden zag:
          Een zeer eenzijdige bestemming van de dag
          Niet met maatschappelijke, relevante dingen
          Maar met cultuur-stereotype handelingen
          En exploitatie van dwangmatig doe-gedrag*.

     2  

     3   *: N.B. Gekooide dieren moet je prikkels geven:
          Want stel, je doet een olifant daarin tekort
          Dan gaat hij, net als paarden, wiegelen of 'weven'.

          ZINGEVING

     7   Toch was het bij de kloosterbroeders juist de sport
          Zich te verliezen in basale rituelen
          Of in een levensoverschrijdend schrijfproject
          Het was de productieve versie van vervelen
          Want door de eeuwen heen ontstonden er volstrekt
          Unieke waardevolle handgeschreven boeken
          Waar zelfs vandaag de dag nog om gevochten wordt

     9   De Mesolithiker ging onbewust óók zoeken
          Naar een ventiel voor zijn zingevingsvacuüm
          Dat vond hij weldra in de vuursteenindustrie
          De steenbewerking was beslist geen unicum
          Maar kreeg nu sterk de trekjes van een hysterie:
          De hele stam zat op een vuursteenknol te bikken
          Je werd er blij gestemd van, pure therapie
          Tot 's avonds laat bleven ze op hun vingers tikken
          Je kon ze vaak nog in het duister horen vloeken

     9   Ze hadden vuursteen en fijnkorrelig kwartsiet
          En van een kern werden dan scherven afgeslagen
          Vervolgens werd zo'n scherf (of kling) nog doorbewerkt
          Maar na een tijd begon het zelfs ook hun te dagen:
          De omvang van een kern was uiteraard beperkt
          En als je manisch steeds maar klingen af liet springen
          Dan werd de omvang van die klingen ongemerkt
          Steeds ietsje kleiner, tot je ze door hun geringe
          Dimensies wel beschouwen kon als microliet

     6   Je moest er eerst nog wel gereedschappen van maken
          Maar vóórdat je daar überhaupt mee kon beginnen
          Moest je natuurlijk wél een toepassing verzinnen
          Tóen leek de mensheid werktuigkundig te ontwaken
          En technisch in een stroomversnelling te geraken
          (Je blijkt bij dwangneurosen veel te kunnen winnen).

     2  

          WAT DAN

     7   Een kleine kling werd van een nucleus gespleten
          En dan met druk- of slagtechniek geretoucheerd
          Het kon een spits zijn, driehoek of trapezoïde
          En scherp of stomp of allebei gecombineerd
          Ze werden toegepast op allerlei gebieden
          Zo had je mesjes, pijlen, schrapers, haakjes, boren
          En veel waarvan we nu de functie nog niet weten

     4   Door microlieten bleef de steenconsumptie laag
          En dat was gunstig, want er was een grote vraag
          Als je kwartsiet of vuursteennucleï moest scoren
          Dan moest je meestal veel betalen, graag of traag

     9   Het was een scherpe handel in gebruikerssteen
          Er was één winplaats van kwartsiet, bij Wommersom
          Van daaruit werd het exclusief geëxporteerd
          En alles lopend, nou dan weet je wel waarom
          De prijs van steen behoorlijk was geëxpandeerd
          De vuursteen lag verstopt in grinden van de Maas
          En in het noorden in morenen gefixeerd
          Ook vuursteenwinners speelden niet voor Sinterklaas
          Én die bezorgden niet, je moest er zelf voor heen.

          HOUT

     5   Ook in de houtbewerking kwam er dwangproductie voor
          (dus eindeloos getimmer, zomaar uit verveling)
          Er is een mooie anecdote uit die tijd bekend
          Over twee broers uit Weelde (België), een tweeling
          Met een klein timmeratelier, ze heetten Cas en Noor

     6   In die tijd was men helemaal nog niet gewend
          Om doden in een kist ter aarde te bestellen
          Je kon je wel door spullen laten vergezellen
          (en dat gebeurde dan ook, weten wij, frequent)
          Maar in een kist begraven was beslist geen trend
          Je moest er namelijk een hele boom voor vellen

     7   Toch werd het een keer in de zoveel tijd gedaan
          En wel wanneer er een sjamaan was overleden
          Omdat hij als onsterfelijk geleerde gold
          Gaf men behuizing aan hem mee voor daar beneden
          Er werd een eik of linde voor hem uitgehold
          Dat deden Cas en Noor er meestal even bij
          Want ja, een boterham had je er niet echt aan

     3   Maar de verveling daalde op hen beiden neer
          Waarop zij vluchtten in hun boomuitholderij
          En daaruit blijkt nog eens uitdrukkelijk hoezeer

     5   Geschiedenis slechts door het toeval wordt geregisseerd
          Want na een jaarlang werk lag er bij Cas en Noor
          Een hele rij van uitgeholde bomen langs het meer
          En toen gebeurde er een incident waardoor
          Het leven van die twee ondersteboven werd gekeerd

     1  

     8   Die lente woedde er een storm met zware regen
          Wat zei ik, storm? Nou, zeg maar rustig een orkaan
          Het water in het meer was substantieel gestegen
          En had de uitgeholde bomen vlot gekregen
          Nou, Cas en Noor waren behoorlijk aangedaan
          Dus zij het water in en hup, er achteraan
          Ze hebben samen drie uur in zo'n stam gelegen
          En zijn toen in de storm met man en muis vergaan

     8   Die holle boom was een vaarkundig embryo
          Toch werd daardoor de weg naar scheepvaart geplaveid
          Het vaartuig werd naar Cas en Noor vernoemd en zo
          Sprak men vanaf dat ogenblik over 'casnoo'
          Wat zich ontwikkelde tot 'kano' mettertijd
          Het engels 'coffin' is er ook van afgeleid
          En zelfs de stam van 'sarcofaag' is à propos
          Door medeklinkerwissel uit 'casnoo' bereid.

          KEUKENPRAAT

     5   U weet waarschijnlijk allemaal hoe het met vrouwen gaat
          Wanneer ze niet meer onderweg zijn om te reizen
          Dan overvalt hun ongevraagd een vlaag van settledrang
          En waar ze zich met name mee willen bewijzen
          Is met het eten koken en het wassen van de vaat

     7   Nu was het voor de vrouw van toen een beetje wrang
          Dat ze nog niet beschikte over aardewerk
          En dus moest koken zonder pannen en servies
          Maar vindingrijkheid is een vrouwlijk hoofdkenmerk
          En ook al werd zo'n maaltijd verre van exquis
          Zij was toch met haar primitieve methodiek
          Een Mesolithische professional pur sang

     5   Op open vuur liet zij verscheidene technieken zien
          Het roosteren van vlees en vis was als methode
          Zelfs voor het Mesolithicum belegen (of klassiek)
          Maar tevens kwam de steengrill langzaam in de mode
          En die techniek was zeer geschikt voor groente bovendien

     2  

     7   Ook werd er al veel vis - met name snoek - gerookt
          Dat deden vrouwen merendeels in een casnoo
          Voor deze applicatie verticaal gezet
          (etymologisch is er een scenario
          Waarbij het woord 'casnoo' via 'casco', 'cascet'
          En 'kascel', op den duur in 'kachel' overgaat)
          En, raar maar waar, er werd al onvervalst gekookt!

     2  

       4   Het vlees werd in een kuil gelegd op smeulend vuur
          Dat werd met plaggen afgedekt en op den duur
          Werd het heel langzaam gaar gesmoord, tot aan een staat
          Waarin het vlees nog lekker mals was qua structuur

     8   En was je toen als keukendiva up to date
          Dan stond zelfs waterkoken op het repertoire
          Je had een waterzak van otterleer, home made
          En maakte stenen op het kampvuur kokendheet
          Je deed het water en de stenen bij elkaar
          En in de kookzak werden dan de groenten gaar
          De kwarteleitjes maakten het menu compleet
          (wél gepocheerd en geserveerd met kaviaar).

          CANIS FAMILIARIS

     9   Het Mesolithicum was zeker het begin
          Van nog iets groots: domesticatie van de hond
          Of eigenlijk de Canis lupus pallipes
          Een oosters wolvenras dat aan de basis stond
          Van het hier net genoemde omvormingsproces
          Het was begonnen in Voor-Indië (Iran)
          En had zich snel verspreid (zo snel als rabies)
          Het culmineerde in de sukkel Rataplan
          En in de opgeklopte volksheld Rintintin

     1  

     2  

     2  

     7   Soms leefden wolven bij de mensen in de buurt
          Omdat ze daar geregeld voedelresten vonden
          Doordat de wolf hierdoor een soort bescherming bood
          (tenminste, als die mensen niet werden verslonden)
          Werd hij getolereerd en meestal niet gedood
          Er was toch al voldoende menselijk gevaar
          De wolf werd liever als bewaker ingehuurd

     9   Het is zeer denkbaar dat de mens wel eens een paar
          Verlaten wolvenwelpen uit een nest meenam
          Om op te fokken voor het vlees en voor de haren
          Maar jonge wolven kreeg je redelijk goed tam
          Vooral natuurlijk de wat zwakke exemplaren
          Die in het wild niet zouden kunnen overleven
          En aangezien het zeer sociale dieren waren
          Zijn zij voor mensen steeds een steunpilaar gebleven
          (aanvankelijk als karbonade weliswaar)

     3   De wolven leven als familie in een horde
          En bij de jacht heeft elke wolf zijn eigen taak:
          Een schakel in een strikte, functionele orde

     8   Een roedeljacht verloopt ook zeker niet lukraak
          De leider voert heel onopvallend het bevel
          Maar dat gebeurt in onderlinge samenspraak
          Een drijfjacht lijkt meer op Stratego of op schaak
          De ene wolf is sterk, de andere is snel
          Er zijn er stil en slim, of juist heel luid en fel
          Ze werken voor elkaar en voor de goede zaak
          In een mystiek en dodelijk gezelschapsspel

     1  

     8   Gedrag van wolven was dus sterk gevarieerd
          De mens hield welpen aan, als hij ze bruikbaar vond
          Daardoor werd er een eigenschap geselecteerd
          Die dan door doorfok nog meer werd geïsoleerd
          Egaal gekroesd, of stug behaard, langharig bont
          Een harde blaf, een scherpe neus, een dikke kont
          De genenpool werd sterk gediversifieerd
          Zo transformeerde men de huiswolf in een hond

     3   De mensheid had een flinke stap vooruit genomen
          Toch was dat niets, gezien tegen de achtergrond
          Van wat er na die tijd nog allemaal zou komen.