ACH GOD

     4   Ach god, dat was wat met die zielige Pjèrrhot
          En een commótie dat het gaf op het plateau
          En in de diepte, in het dal van de Vézère
          Het werd zowat een burgeroorlog in Lascaux

     6   Hij was de meest omstreden schilder van het dal
          En bij de jongeren ontzettend populair
          Voor hen was hij de goeroe en de visionair
          Maar voor de ouden en de priesterij vooral
          Werd hij belichaming van cultureel verval:
          Een charlatan die oversekst was en vulgair.

          HOE DAT ZO

     6   Toen hij weer thuis kwam werd er uitgebreid gefeest
          Zijn reputatie was hem al vooruit gesneld
          Dus werd hij door de stam verwelkomd als een held:
          De schilder die de ziel kon raken van het beest
          En kon manipuleren met zijn paarse geest
          Hij werd meteen als opperschilder aangesteld

     5   Zijn oude vader Ghyh maakte de euforie nog mee
          En merkte dat een mooie droom was uitgekomen
          (nadat men het hem trouwens uitentreuren had verteld
          daar zijn gezichtsvermogen sterk was afgenomen
          en hij verzwakt was door een permanente diarree)

     2  

     1  

     3   Pjèrrhot betrok een leegstaand kalksteengrotcomplex
          Getrouw gevolgd door zijn adeptenkaravaan
          Hij werd geadoreerd als was hij Pontifex

     8   Hij werkte dag en nacht, bezield en energiek
          Door zijn talentvolle studenten bijgestaan
          Er vond een revolutie plaats in zijn techniek
          Ten aanzien van conceptie en van methodiek:
          Hij onderzocht het perspectief en gaf dat aan
          Met werk in meerdere projecties simultaan
          Ook was er een verschuiving in de thematiek
          Van animaal naar deels abstract en deels humaan

     4   Abstracte vormen die eerst schuchter infiltreerden
          Maar mettertijd het oeuvre steeds meer domineerden
          Bestonden vaak uit cirkels, roosters, zigzaglijnen
          En stippenwolken die de dieren deformeerden

     1  

     4   Hij leek geobsedeerd door vrouwen zonder hoofd
          En vagina's van context en van zin beroofd
          Waardoor hij spotte, leek het, met de puriteinen
          Hij werd er om verguisd en werd er om geloofd

     6   Bij voorkeur schilderde hij mannen met geweien
          (waarin zijn seksuele aard naar boven kwam)
          De vrouwen echter haalden op het laatst hun gram
          Terwijl hij 's avonds met een jongen lag te vrijen
          Werd hij beslopen en bedolven onder keien
          En afgemaakt met een antieke knollenkam.

          THEORIE: ENTOPTISCHE FENOMENEN

     9   Het is het jaar negentienhonderdachtentachtig
          Twee wetenschappers komen met een theorie
          Omtrent de schilderingen uit de prehistorie
          Het is vooral J.David Lewis-Williams die
          Met zijn compaan Thomas A. Dowson a priori
          Zijn twijfels zet bij de dan heersende ideeën
          Op grond van studies die zij deden bij Maori
          Maar meer bepaald bij Bosjesmannen en Pygmeeën
          (want zij zijn beiden in Zuid-Afrika woonachtig)

     5   Er komen bij die volken oude rituelen voor
          Die door het sjamanisme worden voortgebracht
          Bij die gelegenheden gaan de mannen vaak in trance
          En contacteren zo een goddelijke macht
          Die geeft z'n informatie als hallucinaties door

     1  

     9   Die beelden zijn universeel, nou ja, althans…
          Ze kwamen óók voor bij Tukano-indianen
          Beschreven in een studie vijftien jaar terug
          Die zaten psilocybe (paddestoel) te kanen
          Dan was het ogenrollen, spugen, ach en uch
          En kwamen stippen, cirkels, roosters, zigzaglijnen
          Als Manitoe's orakelshow over de brug
          Zo lijkt de steentijd in het heden te verschijnen
          De term hiervoor: palaeolithic resonance

     4   Die beelden zijn entoptisch; deze fenomenen
          bestaan vooral uit vormconstanten en fosfenen
          (voor uitleg: zie het intermezzo verderop)
          Men denkt dat epileptici en schizofrenen

     1  

     5   In het verleden vaak de rol vervulden van sjamaan
          Zoals dat ook nu nog gebeurt bij Bosjesmannen
          Die met een lading hallucinogenen in hun kop
          Teneinde tegenslag en ziekten uit te bannen
          Tot het vervaardigen van zigzaglijnen overgaan

     1  

     1  

     6   Dus lijkt het dat (volgens de twee Zuid-Afrikanen)
          Abstracte kunst van veertienduizend jaar geleden
          (let wel: de hypothese is niet onomstreden)
          Het werk is van hallucinerende sjamanen
          Net als bijvoorbeeld gedrogeerde Indianen
          Die zulke beelden produceren in het heden.

     0   INTERMEZZO

          FOSFENEN EN VORMCONSTANTEN

     9   Stelt u zich voor dat u een doka binnengaat
          (en met een doek bent u nog extra geblindeerd)
          Eerst gaat u zitten en u wacht weloverwogen
          Totdat uw twee pupillen zijn geadapteerd
          En dan verschijnen vlekken licht voor beide ogen:
          Bewegend puntlicht, gazen wolken in pastel
          Een niet aan waarneming geassocieerd vermogen
          Maar intrinsiek gekoppeld aan de zenuwcel
          Die onderdeel is van uw optisch apparaat

     4   Als u dan op uw oogbol drukt (uw ooglid dicht!)
          Ontstaan opeens contouren in 't amorfe licht
          En ziet u stippen, cirkels, roosters, zigzaglijnen
          Kortom, u krijgt fosfenen welbewust in zicht

     3   Een vormconstante resideert áchter uw oog
          En daardoor lijkt de neurocortex zélf te 'schijnen'
          Maar verder is het aan fosfenen analoog

     3   Als u peyote consumeert of LSD
          Ontploffen vormconstanten tot een regenboog
          En ligt u brakend in een hoek van de wc.

     0   INTERMEZZO

          JACOB'S LINZENSOEP MET MANNA

     5   Voor de linzensoep-adepten geldt: er is maar één recept en
              die staat op de Rollen van de Dode Zee
          En ze zitten ook te spinzen op de authentieke linzen
              uit de sarcofaag van Amenhotep II
          Want die oude linzen smaken echt te gek en daarom maken
              wij zo'n bijbels soepje van een oud recept
          Het is wél een heel gereken om met eters af te spreken;
              zorg dat u voldoende voorbereiding hebt
          Oude linzen moeten vijftien weken weken

     7   Half pond linzen op koud water, en dan weet u al, dan gaat er
              ook nog een bouquet van groenten en zo in
          Dat 'en zo' zijn drie tomaten en twee uien, die we laten
              trekken in de melkroom van een ezelin
          We versnipperen een preitje, en dat laten we een tijdje
              marineren in een scheutje dadelwijn
          En we kopen échte manna bij de Kosherstore Hosanna
              die u vindt in Mokum aan het Koningsplein
          Voor de kruiden: peterselie (zie het Marcus-evangelie!)
              en een lepel verse tijm en marjolein
          Peper mag hier niet ontbreken en het is ook al gebleken
              dat het zonder zout wat flauw van smaak kan zijn
          Zo, de linzen hoeven nog maar veertien weken

     2   Alles nu te zamen brengen en met nog meer water lengen
              (dat wil zeggen, als de linzen zijn geweld)
          Dan een lekker vuurtje stoken en het even laten koken
              hoeveel uur laat de vertaling onvermeld

     7   Bijbels manna was in wezen (staat in Exodus te lezen
              en ook even verderop in Numeri)
          Een cadeautje van de goden voor de hongerende Joden
              op de grote trektocht door de Sinaï
          Manna wordt al sinds die tijden door een schildluis afgescheiden
              met de naam Eriococcus mannifer
          En die leeft op tarfastruiken, die vervolgens hém gebruiken
              voor bescherming en een betere p.r.
          U hoeft niet per se te weten hoe die struik en schildluis heten
              maar we geven zulke kennis juist expres
          Want het kan zich lelijk wreken, als de kok raakt uitgekeken
              op zo'n semi-chronisch culinair proces
          Onze linzen moeten nu nog dertien weken...

              Voor een ingezonden brief n.a.v. deze thematiek
              zie het intermezzo in Hoofdstuk 21.